Waera – Szemot (Księga Wyjścia) 6:2-9:35
Komentarzy do pierwszego wersetu dzisiejszej paraszy (Wj 6:2) jest tyle, ilu jest czytających go. Przytoczę za tłumaczeniem rabina Izaaka Cylkowa:
„I rzekł Bóg do Mojżesza, i powiedział doń: ‘Jam Wiekuisty’”.
To i następne zdanie dla tłumaczy z hebrajskiego na inny język jest jednym z najtrudniejszych w Torze. W przypadku wyznawców judaizmu zależy od stosunku czytającego do tekstu, od relacji danej osoby z Bogiem, od wiary w nieskończoną wierność każdej literze Tory, a także od znajomości tradycji rabinicznej. Dla rzadziej czytających Biblię krótkie wyjaśnienie. Dosłowne hebrajskie brzmienia zdania „Wajdaber (i przemówił) Elohim el (do) Mosze wajomer (i powiedział) elaw (do niego) ani (Ja) JHWH” Próba interpretacji tego zdania dotyka samej istoty judaizmu: Jakie jest Imię Stwórcy i dlaczego ma tak ogromne znaczenie dla Żydów.
Tradycja rabiniczna (talmudyczna) mówi o 70 różnych Imionach Bożych np: Elokim, Szechina, Szamaim, „Szaddaj”, Ribojno Szel Olam. Wśród 70 Imion Bożych najświętszym jest „JHWH” – Tetragrammaton – cztery litery, cztery spółgłoski. Brak zapisu punktacji, czyli samogłosek. Znali je starożytni Judejczycy w czasach istnienia Świątyni w starożytnej Jerozolimie. To Imię mógł wypowiadać tylko arcykapłan w Święto Pojednania – Jom Kippur, tylko w Świątyni, po wejściu do pomieszczenia zwanego Święte Świętych. To była najdonioślejsza i najgroźniejsza chwila w cyklu żydowskiego kalendarza.
Świątynię w Jerozolimie zburzyli bałwochwalcy w 70 r. n.e. Nie mamy Bet HaMikdasz – Świątyni, nie mamy arcykapłana. Dlatego tradycja rabiniczna zabroniła odczytywania Tetragrammatonu, posiłkując się tylko spółgłoskami. Podczas liturgii w tym miejscy czytamy „Adonaj” – Pan, a poza liturgią „HaSzem”. „Ha”- w tym przypadku to rodzajnik określony, „Szem” – Imię, a więc HaSzem oznacza „to jedno, jedyne Imię”. Dlatego przybywający do Synagogi powinni wiedzieć, dlaczego w modlitwach najświętszym jest Imię „Adonaj”, a w modlitewnikach i komentarzach używa się Imienia „HaSzem”. W bardziej ortodoksyjnych tekstach pisanych po polsku spotykamy także „B-g”, zamiast bardziej świętego imienia Bóg.
Pierwszy werset paraszy na ten tydzień pokazuje jak trudna jest interpretacja hebrajskiego tekstu biblijnego, na jakie trudności translatorskie i teologiczne napotyka każde tłumaczenie wersetu Wj 6:2. Współczesny rabin Sacha Pecaric podaje takie tłumaczenie: „Bóg przemówił do Moszego i powiedział mu: Ja jestem ‘Dalet.”. Dalet znaczy „cztery” (litery alfabetu). W Dzielnicy Wzajemnego Szacunku uczymy się relacji do HaSzem w każdym z czterech różnych wyznań. Ten komentarz jest próbą przedstawienia, jak wyrażają Żydzi emocje wobec Boga poprzez wymawianie Jego Imienia.