Niedawno dokonaliśmy wyborów władz na różne stopnie zarządzania regionem i miastem. Media zwykle skupiają się na ideologii, przynależności kandydatów do władz wykonawczych do określonych partii. Ludzie częściej kierują się motywami ekonomicznymi. Nic się nie zmieniło od trzech tysięcy lat, to jest od przybycia Jakuba z rodziną do Józefa, zarządcy Egiptu.
W porcji Tory na ten tydzień dowiadujemy się, jak rządził Józef, syn Izraela (Jakuba) w Egipcie. Będąc ministrem w rządzie faraona, nakazał aby w okresie urodzaju, uczynić zapasy, dzięki którym populacja Egipcjan będzie mogła przetrwać. Potem nastał okres głodu dla Egiptu i całego regionu. Ta sytuacja stała się tłem dla dramatycznych wydarzeń w rodzinie patriarchy Jakuba, jego odnaleziony po latach syn Józef ratuje swą rodzinę przed głodem. Dzięki zaopatrywaniu Egipcjan w zboże, Józef ratuje całe państwo faraona.
Jakub, jego synowie i cała rodzina także zostają uratowani i wyżywieni. Czy mechanizm dawania jedzenia rodzinie Jakuba jest taki sam, jak w odniesieniu do Egipcjan?
Józef „zaopatrywał (hebr. Wajichalkejl) ojca i braci, i cała rodzinę swego ojca w żywność” (tłum. Za Biblią Tysiąclecia, ks. Rodzaju 47:12). Dostarczał im pożywienie, bez kontekstu politycznego, nie żądał niczego w zamian. Nie pokazywał w ten sposób swej dominacji, nie dawał rad moralnych czy etycznych (chociaż mógł, bo przecież bracia okrutnie go skrzywdzili sprzedając w niewolę).
W przypadku Egipcjan „(Józef) w owym roku żywił (hebr.wajnahalejm) ich (Egipcjan) w zamian za cały ich żywy dobytek” (47:17). Jak komentuje ten werset wielki średniowieczny myśliciel Raszi, hebrajskie słowo „wajnahalejm”spotykamy także w Księdze Psalmów 23:2:
„Pozwala mi leżeć na zielonych pastwiskach. Prowadzi (hebr. wenahalejni) mnie nad wody, gdzie mogę odpocząć”.
A więc werset 47:17 możemy interpretować tak: Józef prowadził, rządził Egipcjanami w zamian za dostarczaną żywność.
Józef nie zjednuje sobie życzliwości faraona i nie osiąga władzy poprzez moralne nauki i narzuconą ideologię, ale dzięki prowadzeniu skutecznej polityki ekonomicznej. Rozkazuje on, by w ziemi egipskiej dokonano zapasów zboża, by w okresie głodu wykorzystać to dla celów politycznych: umocnienia władzy faraona i jednocześnie swej pozycji, jako drugiej osoby w państwie.
Dobra polityka ekonomiczna zwykle jest bardziej skuteczna od moralnych pouczeń i różnych ideologii.
Rabin Abraham Twerski dodaje, że w Księdze Powtórzonego Prawa 8:3 znajdziemy werset: „nie samym tylko chlebem żyje człowiek”. Według niego, nie powinniśmy się kierować kryteriami wynikającymi z warunków ekonomicznych, pierwszeństwo należy dać wartościom duchowym.