Paulini na niedzielę 1 lutego
Dopóki Jezus nie wszedł do tego domu modlitwy, nikt nawet nie przeczuwał, że wśród modlących jest opętany. Również sam opętany nie wiedział, że ma tak „pobożnego” demona! Gdy Jezus wszedł do wnętrza, duch nieczysty zaczął wołać, krzyczeć, zachowywać się głośniej niż inni.
Teruma-Tecawe – Szemot (Księga Wyjścia) 25:1-30:10
Dwa fragmenty Tory w tym tygodniu: Teruma i Tecawe czyta się razem, co wynika z potrzeby zamknięciu czytań na każdy tydzień w ciągu roku kalendarzowego. Ponieważ w święta i posty czytane są fragmenty dotyczące tych obrzędów, niektóre z 54 paraszy – fragmentów, są łączone. Całe czytanie poświęcone jest elementom znajdującym się w Ha-Miszkan („ha” to rodzajnik określony, czyli HaMiszkan znaczy: ten jeden jedyny Miszkan), czyli Świątyni, która towarzyszyła Izraelitom podczas ich wędrówki przez pustynię.
Miszpatim – Szemot (Księga Wyjścia) 21:1- 24:18
Jest to fragment stanowiący 1/54 Pięcioksięgu Mojżesza czytanego w cyklu rocznym. Wymienionych jest w nim wiele „micwot”, czyli nakazów pozytywnych i negatywnych, dotyczących wielu dziedzin życia. Dotyczą one prawa karnego i cywilnego (rzeczowego), rodzinnego, wiele z nich to nakazy moralne i etyczne. Liczne, chociaż podane są w sposób prosty, współcześnie są rzadko stosowane np. 23:1
„Nie będziesz rozgłaszał fałszywych informacji i nie podasz ręki niesprawiedliwemu, by świadczyć na korzyść bezprawia (wiersz 23:5); jeśli zobaczysz, że osioł twego wroga upadł pod swoim ciężarem, nie pozostawisz go, ale razem z nim przyjdziesz mu z pomocą”.
W czasach współczesnych nie stosuje się przepisów dotyczących niewolników (dzięki Ci Boże).
XXXIII Niedziela po Pięćdziesiątnicy
Łk 19, 1-10
Święty Cyryl z Aleksandrii zwraca nasze oczy wiary na ewangeliczną scenę, w której majętny celnik żydowski Zacheusz, pragnąc ujrzeć Mesjasza otoczonego przez tłum mieszkańców Jerycha, wspiął się na drzewo figowca – jednak nie tylko dlatego, że był małego wzrostu, ale i małego ducha, gdyż chciwość przesłoniła mu oblicze Boga. Pyta więc święty Hieronim: Jak bogaty Zacheusz może wejść do królestwa niebieskiego? (por. Mt 19, 23). Święci Ojcowie zgodnie stwierdzają, że Zacheusz nie mógł dokonać duchowego oglądu Chrystusa inaczej niż wspinając się po sykomorze ponad to, co ziemskie, ludzkie, grzeszne. Psalm 78 mówi nawet, że owoce tego drzewa, symbolizującego tu Prawo Mojżeszowe, stanowiły codzienne pożywienie dla Izraela– jednak radosny Zacheusz, w poszukiwaniu wiecznotrwałego drzewa życia, schodzi pośpiesznie z sykomory na wezwanie Chrystusa, który – jak opisuje Święta Ewangelia – chce się zatrzymać w jego domu albo po prostu w jego sercu.
XXXII Niedziela po Pięćdziesiątnicy
Wigilia Święta Teofanii naszego Zbawiciela Jezusa Chrystusa – Chrztu Pańskiego
Mk 1, 1-8
Gdy w Jordanie ochrzczony zostałeś, Panie, jawnym się stało uwielbienie Trójcy, głos Rodziciela zaświadczył bowiem o Tobie, umiłowanym Cię Synem nazywając, i Duch w postaci gołębicy potwierdził słów tych pewność. Objawiający się Chryste Boże i świat oświecający, chwała Tobie! – w słowach dzisiejszego troparionu zawiera się pełne streszczenie natchnionego świadectwa Ewangelisty o wypełnieniu się mesjańskiego proroctwa (por. Iz 42, 1; Ps 2, 7; Pwt 4, 12; J 1, 31-34) poprzez święte zanurzenie Jezusa Chrystusa, otwierające zbawienną drogę wiodącą przez Jordan (Iz 8, 23).
Jitro – Szemot (Księga Wyjścia) 18:1 – 20:23
Kolejna przejmująca scena z Biblii: spotkanie z Kapłanem – gojem, potem wspinaczka Mojżesza na górę Synaj, by otrzymać Aseret ha-Diwot – Dziesięć Przykazań. Zatrzymajmy się na tym tekście. W wierszu 18:16 czytamy: „I pouczam o bezwzględnych nakazach Boga i Jego Torze” (tłum. Tora Pardes Lauder), czyli Mojżesz otrzymał od Boga całą Torę – Pięć Ksiąg Mojżeszowych, nie tylko Dekalog.
XXXI Niedziela po Pięćdziesiątnicy
Niedziela po Narodzeniu naszego Pana, Boga i Zbawiciela Jezusa Chrystusa
Niedziela Świętych Ojców
Mt 2, 13-23
Świątobliwy Jan Złotousty, patriarcha konstantynopolitański, stając się dla nas świadkiem Ewangelii spostrzega, że Herod dokonał masowego dzieciobójstwa ze strachu przed dalszym biegiem historii zbawienia – jakby chciał powstrzymać to, co w Bożym zamyśle nieuniknione. Szaleńcza obsesja Heroda, upatrującego w narodzinach chłopca początek końca własnego panowania nad Judeą, była przedmiotem drwin mędrców na jego dworze – jak bezwładne dziecię mogło komukolwiek zagrażać? Pozabiblijne przekazy mówią nawet, że ogarnięty paniczną fobią tyran nie zawahał się zabić mu najbliższych – fakt ten Makrobiusz, pogański filozof rzymski, skomentował dosadnie: Lepiej jest być Heroda świnią aniżeli synem (Saturnalia, ks. II, rozdz. 4). Święty Jan Chryzostom wskazuje,że tak bestialski gniew i zazdrość pochodziły od demona – oto spotkały się bowiem dwa królestwa: spętany przez Złego ten świat i w ludzkim ciele objawiający się światu Bóg, któregokrólestwo nie jest stąd (J 18, 36).
Beszalach – Szemot (Księga Wyjścia) 13:17 – 17:16
Czytających ten fragment Tory poraża jeden z największych i najciekawszych cudów, jakich dokonał Bóg: przejście Izraelitów przez Morze i zatopienie wrażych wojsk egipskich (Wj 14:26-31). Obok wielkich, cudownych wydarzeń, warto jednak spojrzeć na zwykłe, ludzkie zachowania.
XXX Niedziela po Pięćdziesiątnicy
Niedziela przed Narodzeniem naszego Pana, Boga i Zbawiciela Jezusa Chrystusa
Niedziela Świętych Ojców
Mt 1, 1-25
Już w pierwszych wersach Ewangelista streścił sens długiego wywodu genealogicznego: przedstawia on Jezusa, przybranego syna Józefa, jako wyczekiwanego Mesjasza z królewskiej linii Dawida (por. 2 Sm 7, 12-16; 1 Krn 17, 11-14) oraz – według egzegezy świętego Focjusza z Konstantynopola – to, że wierząc w Chrystusa wszystkie narody stają się, nie na mocy przymierza krwi, lecz przez działanie Bożej Łaski, nasieniem Abrahama. Rozwinięcie tego wątku stanowi niespotykany w antycznych rodowodach fenomen, jakim są wzmiankowane w zestawieniu symbolicznych 42 pokoleń od Abrahama po Jezusa cztery podźwignięte z upadku kobiety – jest to swoista antycypacja faktu, że Przenajświętsza Krew Jezusa rozleje się na zbawienie świata wbrew wszelkim więzom etnicznym, wbrew różnicy płci czy stanowi społecznemu. Chrystus już w swej królewskiej genealogii przychodzi do maluczkich, zepchniętych na margines, zapomnianych i umarłych dla świata. Patriarcha Focjusz, rozpatrując tajemnicę poczęcia Chrystusa mocą Świętego Ducha, zastrzega, że ponad tą relacją znajduje się prawda o przedwiecznym zrodzeniu Syna Bożego: nie jest bowiem Chrystus Synem Ducha, lecz Ojca. Cud poczęcia Mesjasza z Dziewicy, będąc aktem zbawczego udostępnienia się Boga człowiekowi, nie może odnosić się zatem do relacji sprawczej między Duchem i Synem jako hipostazami Przenajświętszej Trójcy. Cała wszakże Trójca w tym cudownym wydarzeniu zamanifestowała swoją obecność, dlatego i my stańmy, jak Maryja i Józef, w prostocie posłuszeństwa wobec Boga z nami z Izajaszowego proroctwa (Iz 7, 14).
Bo – Szemot (Księga Wyjścia) 10:1-13:4
Ten fragment Tory zawiera kilka micw, to znaczy przykazań, których mają przestrzegać Żydzi. W opisie Wyjścia narodu Izraela z Egiptu, spowodowanego cudami Boga, jest doświadczenie uwolnienia z niewoli, ze stanu upodlenia, a przede wszystkim – zakazu wyznawana swojej wiary i odbywania ceremonii z tym wyznaniem związanych, prawo do wolności, możliwości decydowania samemu o swoim losie, wyznawania swojej religii. Nie oznacza na wolności typu „róbta co chceta”! Przeciwnie, już od pierwszej nocy po wyjściu z Egiptu, Bóg zaostrzył dietę – przez osiem dni Izraelici mogli jeść tylko chleb bez zaczynu, sucharki. Pod górą Synaj Bóg objawił im swoje Prawo w kilku Kodeksach: Kodeksie Karnym, Kodeksie Postępowania Cywilnego, Prawie Rodzinnym i kilku innych kodeksach dotyczących m.in. podatków czy diety. Zawarł to w jednym zdaniu: Nie rób drugiemu tego, czego sam nie chcesz doświadczać.